Dut bahçesi için uygun olmayan yerler:
- İlaçlama yapılan tarım ürünleri yanı,
- Tozlu yol kenarları,
- Zehirli gaz çıkaran fabrika etrafı,
- Yüzlek ve zayıf topraklar,
- Sulama imkânı olmayan yerler.
Dut bahçeleri üç şekilde tesis edilir:
- Kapama bahçesi
- Başka tarım ürünleriyle karışık bahçe
- Tarla kenarına sınır ağacı olarak
İpek böcekçiliği yönünden en uygun olanı; yalnızca dut ağaçlarının yetiştiği “Kapama dut bahçeleri”dir. Çünkü yaprak hasadı ve bakım işleri daha kolay yapılır.
Karışık bahçe ve sınır ağaçları olarak oluşturulan dutlukların ise, arazinin ekonomik kullanımı gibi bir avantajları vardır.
Dut bahçesi tesisinde fidanlar arası mesafe ne olmalıdır?
Yaprak elde etmek için dikilen dut ağaçları, serbest olarak büyütülmezler. Her yıl, ilkbahar ipek böceği besleme döneminde “kafalama” şeklinde kesilirler. Dolayısıyla bu dutlar, büyük taç yapısına sahip olmazlar. Bu nedenle, dutluk tesis edilirken fidanların arası sık tutulur. Böylece, yaprak verimini etkileyecek olan ağaç sayısı da artırılmış olur.
Kapama dut bahçesi tesisinde fidanlar; sıralar arası 2,5-3 metre, sıralar üzeriyse 1,5-2 metre olacak şekilde dikilebilir. Toprak işlemesi, traktörle yapılacaksa, o zaman fidanlar arası mesafe 3,5-4 metre olmalıdır.
Başka tarım ürünleriyle karışık dutluk tesis edilirken, fidanlar arasındaki mesafe 10-15 metre olarak verilmelidir. Sınır ağacı olarak dikimlerdeyse, 2-3 metre arayla sıra halinde yapılan dikimler uygun olur.
Fidan miktarı nasıl bulunur?
Dut bahçesi tesisinde, ihtiyaç olan fidan miktarı aşağıdaki formülle bulunur.
Dutluk tesis edilecek alan
Fidan miktarı =————————————————————————
Sıralar arası mesafe X Sıralar üzeri Mesafe
Örnek olarak; sıralar arası 2,5 metre, sıralar üzeri 2 metre olacak şekilde 2 dekar (2000 m2 ) dutluk tesis edeceğiz. Buna göre ne kadar dut fidanına ihtiyacımız var?
2000
Fidan miktarı = ————————= 400 adet
2,5 x 2
Bu zamana kadar genel bilgiler verdik. Şimdi fidan dikimi ile dut bahçesi tesisine başlayalım.
DUT FİDANI DİKİMİ
Dut fidanı dikimi, sonbaharda yaprak dökümünden sonra başlar ve ilkbaharda gözlerin uyanmasına kadar geçen zaman içinde yapılabilir.
Tesis edilecek dut bahçesinde, önce sıralar arası ve sıralar üzeri mesafeye göre fidan dikilecek yerler işaretlenir. Düzgün bir şekilde dikim yapabilmek için, dikim tahtası kullanılmalıdır. İşaretlenen yerlerde, 40-50 santimetre genişlik ve derinlikte çukurlar açılır.
Dikilecek fidanların kökleri üzerinde bulunan yaralı, bereli ve ezik kısımlar kesilerek “kök tuvaleti” yapılır. Sonra fidanın kökleri boğaz kısmına kadar çukura yerleştirilir.